Wanneer je hormoonhuishouding uit balans is, maak je van bepaalde hormonen teveel of juist te weinig aan. Omdat hormonen signalen aan organen afgeven, beïnvloeden ze allerlei lichaamsprocessen, zoals je stofwisseling, hartslag, slaap, stemming, stressniveau, lichaamstemperatuur, voortplanting en eetlust. Je kunt je voorstellen dat een verstoring duidelijk merkbaar is. Bij vrouwen is de balans tussen de hormonen oestrogeen, progesteron, insuline en cortisol van essentieel belang voor een goede gezondheid, zowel op jongere als op oudere leeftijd.
Hormoonveranderingen kunnen gepaard gaan met o.a. menstruatieproblemen (anovulatie, amenorroe), premenstruele klachten (PMS), verminderde vruchtbaarheid, haaruitval, overbeharing, acne en gewichtstoename. Er zijn verschillende factoren die bij kunnen dragen aan een verstoring: sommigen hebben een medische oorzaak of zijn leeftijdgerelateerd, anderen zijn terug te voeren op omgevingsfactoren en leefstijl. Wist je dat voeding een leefstijlfactor is waarmee je behoorlijk wat invloed kunt uitoefenen op je hormoonbalans?
Intensieve landbouw en het gebruik van kunstmest verminderen de diversiteit aan mineralen in de bodem. Hierdoor bevatten de gewassen die worden verbouwd op deze landbouwgrond minder vitaminen en mineralen. De voedingsmiddelenindustrie doet daar nog eens een extra schepje bovenop. Door de bewerking van voedingsmiddelen treedt er namelijk nog meer verlies van voedingsstoffen op. Deze achteruitgang qua voedingswaarde, eenzijdige diëten en ongezonde eetgewoonten leiden tot onvoldoende inname van vitamines en mineralen. Belangrijke processen, zoals het reguleren van de hormoonbalans, verlopen hierdoor minder goed. Voedingsstoffen die in relatie worden gebracht met hormoon gerelateerde aandoeningen zijn o.a. vitamine B1, 2, 3, 6 en 12, foliumzuur, magnesium, ijzer, selenium, zink, calcium en vitamine D.
Naast tekorten aan belangrijke voedingsstoffen hebben we ook te maken met de aanwezigheid van ongewenste, uit de industrie afkomstige, stoffen, zoals bestrijdingsmiddelen, kunstmest, PFAS, dioxines, PCB’s, plastic verbindingen, weekmakers in plastics (BPA) en hulpstoffen (E-nummers). Deze zogenaamde xeno-oestrogenen hebben dezelfde werking als oestrogenen in ons lichaam, alleen dan veel krachtiger. Ze dragen voor een belangrijk deel bij aan de verstoring in de balans tussen oestrogenen en progesteron.
In onze maatschappij hebben we overduidelijk geen gebrek aan voedsel. We eten juist in verhouding veel calorierijke en bewerkte producten, waarbij het voldoende binnenkrijgen van vitaminen en mineralen in de knel komt. Een gemiddeld westers voedingspatroon bevat veel vlees, toegevoegde suikers, zout en bewerkte koolhydraten, zoals producten gemaakt van tarwebloem. Volgens de meest recente Voedselconsumptiepeiling (2019-2021) blijkt dat Nederlanders meer plantaardige producten, minder rood en bewerkt vlees en minder suikerhoudende dranken zijn gaan gebruiken in vergelijking met de peiling van 2012-2016. Toch worden de aanbevelingen voor o.a. fruit, groente, peulvruchten, volkoren producten en vis nog niet gehaald.
Voedingspatronen met relatief veel (bewerkte) koolhydraten en suikers en te weinig vezels en micronutriënten verstoren de bloedglucosespiegel en maken het lichaam op den duur ongevoeliger voor insuline (insulineresistentie). Hierdoor vermindert de aanmaak van progesteron ten opzichte van oestrogeen. Samen met de eerder besproken tekorten aan vitaminen en mineralen, de aanwezigheid van xeno-oestrogenen en de verminderde afbraak van oestrogenen in de lever als gevolg van onvoldoende inname van groente en fruit, drijft het de verhouding van oestrogeen ten opzichte van progesteron nog verder uit elkaar. Dit fenomeen, dat ook wel “oestrogeendominantie” wordt genoemd, vermindert tegelijkertijd de schildklierfunctie.
Mocht je met het verbeteren van de voeding nog niet het gewenste resultaat hebben bereikt, dan kunnen supplementen een mooie aanvulling zijn. Cell Essentials Powder of Cell Essentials Capsules leveren bijvoorbeeld een belangrijke dagelijkse aanvulling op de voeding. Magnesium kan je inzetten ter ondersteuning van je energieniveau en vitamine D3 ter ondersteuning van het immuunsysteem.
Om je hormoonhuishouding en bloedglucosespiegel zelf zo goed mogelijk te ondersteunen, zou je kunnen beginnen om het aantal eetmomenten te beperken tot maximaal 3 per dag. Optimaliseer je groente inname en zorg voor een goede afwisseling in soorten. Op deze manier krijg je een breder pakket aan vitaminen, mineralen, vezels en actieve plantenbestanddelen binnen. Bij het streven naar voldoende afwisseling kan je bijvoorbeeld denken aan het gebruiken van groene bladgroenten, koolsoorten, bittere groenten, kiemgroenten, wortel- en knolgewassen, stengelgroenten, uien, look en peulvruchten.
Door zowel bij de lunch als bij de avondmaaltijd groente te eten, lukt het beter om de minimaal aanbevolen hoeveelheid van 300 gram per dag te realiseren. Zorg daarnaast voor 2 porties fruit per dag. Varieer in de graansoorten die je gebruikt en kijk naar de mogelijke alternatieven. Je kunt o.a. afwisselen met knollen, boekweit, quinoa, haver, bruine rijst en spelt. Vervang vlees 2x per week door vis en eet minimaal 1x per week een maaltijd zonder vlees door te kiezen voor vleesvervangers, zoals eieren, noten, zaden, pitten, gefermenteerde sojaproducten en peulvruchten. Wees kritisch op het gebruik van suiker en bewerkte producten waar vaak suiker en zout aan zijn toegevoegd.
Heb je behoefte aan meer specifieke en op het individu afgestemde voedingsadviezen, bezoek dan een orthomoleculair specialist of -diëtist.
NL
EN